بورس کالای ایران با گام‌های جسورانه‌ به سمت آینده‌ای دیجیتال حرکت می‌کند. یکی از مهم‌ترین اقدامات در مسیر تحول فناوری این نهاد، راه‌اندازی صندوق قابل معامله (ETF) مبتنی بر بیت‌کوین است؛ گامی استراتژیک که می‌تواند بازار سرمایه ایران را وارد عصر جدیدی از نوآوری‌های مالی کند.

در چارچوب برنامه‌های کلان بورس کالا برای همگام‌سازی با بازارهای مالی پیشرفته جهانی، توسعه ابزارهای مالی مبتنی بر فناوری بلاک‌چین در دستور کار قرار گرفته است. توکنیزه کردن دارایی‌ها، راه‌اندازی صندوق ETF ارز دیجیتال و توسعه مشتقات رمزارزی از جمله محورهای کلیدی این رویکرد است.

🎯 ETF بیت‌کوین چیست؟

ETF مخفف Exchange-Traded Fund یعنی «صندوق قابل معامله در بورس» است. ETF بیت‌کوین صندوقی است که دارایی پایه آن بیت‌کوین است یا قیمت آن را دنبال می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند سهم‌هایی از این صندوق را در بازار بورس خرید و فروش کنند، درست مثل خرید سهام یک شرکت.

چرا صندوق ETF بیت‌کوین اهمیت دارد؟

صندوق ETF بیت‌کوین این امکان را فراهم می‌کند که سرمایه‌گذاران بدون نیاز به خرید مستقیم رمزارز، از نوسانات قیمتی بیت‌کوین بهره‌مند شوند. این ابزار، علاوه‌بر کاهش ریسک نگهداری و مشکلات فنی مرتبط با ارز دیجیتال، دسترسی ساده‌تری به بازار رمزارزها برای عموم سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند.

گام‌های اجرایی و زیرساختی ETF بیت‌کوین در بورس کالای ایران

اجرای این طرح در چند فاز عملیاتی برنامه‌ریزی شده است که شامل موارد زیر است:

  • ایجاد زیرساخت‌های قانونی و فنی برای توکنیزه کردن دارایی‌ها؛

  • راه‌اندازی رسمی ETF مبتنی بر بیت‌کوین؛

  • توسعه مشتقات رمزارزها در بستر بازار سرمایه.

همچنین، کمیته تخصصی ارز دیجیتال با هدف طراحی چارچوب‌های فنی و مقرراتی لازم تشکیل شده است تا فرآیند اجرای این تحول فناورانه با دقت و سرعت دنبال شود.

آینده ابزارهای مالی در ایران

ورود رسمی بازار سرمایه به دنیای بلاک‌چین، نه‌تنها گامی در راستای هم‌راستایی با استانداردهای بین‌المللی است، بلکه زمینه‌ساز ایجاد ابزارهای متنوع، امن و شفاف برای سرمایه‌گذاران خواهد بود. این مسیر می‌تواند افق‌های جدیدی برای توسعه بازار مالی کشور بگشاید و ایران را در ردیف کشورهایی قرار دهد که پذیرای نوآوری در بازارهای مالی هستند.

⚙️ چگونه ETF بیت‌کوین کار می‌کند؟

  1. ایجاد صندوق: یک شرکت مالی، ETF بیت‌کوین را راه‌اندازی می‌کند و مقدار مشخصی بیت‌کوین (یا قراردادهای مرتبط با بیت‌کوین) را به‌عنوان دارایی پایه خریداری یا مدیریت می‌کند.

  2. عرضه عمومی در بورس: سهم‌های این صندوق در بورس لیست می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند آنها را مانند هر سهام دیگری بخرند یا بفروشند.

  3. دنبال کردن قیمت بیت‌کوین: قیمت هر سهم از ETF، معمولاً با قیمت بازار بیت‌کوین بالا و پایین می‌شود. بنابراین اگر بیت‌کوین گران شود، ارزش ETF هم بیشتر می‌شود و بالعکس.

  4. بدون نیاز به کیف پول دیجیتال: برای سرمایه‌گذاری در ETF بیت‌کوین نیازی نیست خودتان بیت‌کوین داشته باشید یا آن را در کیف پول دیجیتال نگه‌داری کنید.

✅ مزایای راه‌اندازی صندوق ETF بیت‌کوین در بورس کالای ایران :

  • امنیت بیشتر نسبت به نگهداری مستقیم بیت‌کوین؛

  • سادگی دسترسی برای سرمایه‌گذاران سنتی و نهادی؛

  • قانون‌مند بودن (در کشورهایی که تایید شده‌اند)؛

  • امکان معامله در بازار بورس در کنار سایر دارایی‌ها؛

  • عدم نیاز به دانش فنی یا کیف پول رمزارزی.

⚠️ معایب و محدودیت‌ها:

  • گاهی کارمزدهای مدیریتی دارد؛

  • ممکن است با تاخیر قیمتی نسبت به بیت‌کوین واقعی همراه باشد؛

  • در همه کشورها مجاز نیست یا ممکن است به‌طور محدود ارائه شود.

ETF بیت‌کوین چیست؟ راه‌اندازی صندوق ETF بیت‌کوین در بورس کالای ایران

🌎 کشورهای دارای ETF بیت‌کوین یا ارزهای دیجیتال:

🇺🇸 ایالات متحده آمریکا

  • وضعیت: تأیید شده (از ژانویه ۲۰۲۴)

  • نوع ETF: ETF مبتنی بر بیت‌کوین Spot (قیمت واقعی بازار)

  • صندوق‌های مهم:

    • BlackRock (iShares Bitcoin Trust)

    • Fidelity (Wise Origin Bitcoin Trust)

    • ARK 21Shares

  • بازار: بورس نزدک و NYSE

آمریکا یکی از آخرین کشورهای بزرگ بود که ETF بیت‌کوین را تأیید کرد، اما اکنون بزرگ‌ترین حجم سرمایه‌گذاری را دارد.


🇨🇦 کانادا

  • وضعیت: فعال از سال ۲۰۲۱

  • نوع ETF: هم Spot و هم Futures

  • صندوق‌های مهم:

    • Purpose Bitcoin ETF

    • CI Galaxy Bitcoin ETF

  • بازار: بورس تورنتو (TSX)

کانادا اولین کشوری بود که ETF واقعی بیت‌کوین (Spot) را تایید کرد.


🇧🇷 برزیل

  • وضعیت: فعال

  • نوع ETF: بیت‌کوین و اتریوم

  • صندوق‌های مهم:

    • QR CME BDR ETF

    • Hashdex Nasdaq Crypto Index ETF

برزیل پیشگام در آمریکای جنوبی در پذیرش ابزارهای مالی رمزارز است.


🇩🇪 آلمان

  • وضعیت: فعال

  • نوع ETF / ETP: بیشتر به صورت ETN یا ETP ارائه می‌شود (مانند ETF اما ساختار حقوقی متفاوت دارد)

  • صندوق‌های مهم:

    • ETC Group Bitcoin ETP

  • بازار: Deutsche Börse (Xetra)


🇨🇭 سوئیس

  • وضعیت: فعال

  • نوع: ETPهای رمزارزی متعدد (بیت‌کوین، اتریوم، سولانا و …)

  • بازار: SIX Swiss Exchange

سوئیس از پیشرفته‌ترین کشورها در صدور ابزارهای مالی بر پایه رمزارز است.


🇦🇺 استرالیا

  • وضعیت: فعال از سال ۲۰۲۲

  • نوع ETF: بیت‌کوین و اتریوم

  • صندوق‌های مهم:

    • Cosmos Purpose Bitcoin Access ETF

    • 21Shares Bitcoin ETF

  • بازار: بورس استرالیا (ASX)


🇭🇰 هنگ‌کنگ

  • وضعیت: تایید شده در آوریل ۲۰۲۴

  • نوع ETF: بیت‌کوین و اتریوم به‌صورت Spot

هنگ‌کنگ اولین نقطه از چین بود که ETF رمزارزی را به‌طور رسمی عرضه کرد.


🇸🇬 سنگاپور و 🇰🇷 کره‌جنوبی

  • وضعیت: ETF به‌صورت محدود یا غیرمستقیم

  • شرکت‌هایی مانند Samsung Asset Management در بازارهای بین‌المللی ETF ارائه می‌دهند، ولی هنوز عرضه رسمی داخلی محدود است.

صندوق ETF بیت‌کوین در ایران، بورس کالای ایران و رمزارزها، راه‌اندازی صندوق ETF بیت‌کوین در بورس کالای ایران توکنیزه کردن دارایی‌ها، مشتقات ارز دیجیتال، فناوری بلاک‌چین در بازار سرمایه، راه‌اندازی صندوق ETF بیت‌کوین در بورس کالای ایران سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین بدون خرید مستقیم، صندوق قابل معامله ارز دیجیتال