ورود / ثبت نام
دیابت نوع ۱، یکی از مزمن‌ترین بیماری‌های خودایمنی است که معمولاً از دوران کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود. تاکنون بیماران مجبور به تزریق روزانه انسولین بوده‌اند. اما به‌تازگی دانشمندان در چین موفق شده‌اند برای اولین‌بار در جهان، با استفاده از سلول‌های بنیادی مشتق‌شده از چربی بدن خود بیمار، دیابت نوع ۱ را درمان کنند.🌱
🧬آشنایی با انواع دیابت و تفاوت آن‌ها
دیابت (Diabetes Mellitus) یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمی‌تواند به‌درستی قند (گلوکز) خون را تنظیم کند. این بیماری انواع مختلفی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
🟩 دیابت نوع ۱ (Type 1 Diabetes)
🔹 تعریف:
در این نوع، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های بتای پانکراس که انسولین تولید می‌کنند حمله کرده و آن‌ها را نابود می‌کند.
🔹 ویژگی‌ها:
- معمولاً در کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود
- بدن اصلاً انسولین تولید نمی‌کند
- بیمار باید به‌طور دائم انسولین تزریق کند
- درمان قطعی نداشت، اما قابل کنترل بود
🔹 علائم رایج:
- تشنگی زیاد
- ادرار مکرر
- کاهش وزن ناگهانی
- خستگی شدید
🟨 دیابت نوع ۲ (Type 2 Diabetes)
🔹 تعریف:
بدن هنوز انسولین تولید می‌کند، اما یا به‌اندازه کافی نیست یا سلول‌ها نسبت به آن مقاومت پیدا کرده‌اند.
🔹 ویژگی‌ها:
- بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود (اما در نوجوانان هم رو به افزایش است)
- وابستگی به انسولین ندارد (در مراحل اولیه)
- قابل پیشگیری و کنترل با رژیم غذایی، ورزش و دارو
- به مرور زمان ممکن است نیاز به انسولین پیدا کند
🔹 علائم رایج:
- گرسنگی مداوم
- تاری دید
- عفونت‌های مکرر
- بهبود کند زخم‌ها
🟧 دیابت بارداری (Gestational Diabetes)
🔹 تعریف:
این نوع دیابت در دوران بارداری بروز می‌کند و معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود.
🔹 ویژگی‌ها:
- اغلب هیچ علامت ظاهری ندارد
- می‌تواند برای جنین خطرناک باشد اگر کنترل نشود
- خطر دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش می‌دهد
- نیاز به رژیم خاص و گاهی انسولین دارد
🟦 دیابت نوع MODY و LADA (نوع‌های نادر)
MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young)
- به دلیل جهش ژنتیکی خاص
- در سنین زیر ۲۵ سال بروز می‌کند
- شبیه دیابت نوع ۲ است اما ارثی‌تر و نادرتر
LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults)
- نوع خودایمنی شبیه دیابت نوع ۱، اما در بزرگسالان
- پیشرفت کندتر نسبت به نوع ۱ دارد
- گاهی به‌اشتباه نوع ۲ تشخیص داده می‌شود
🧠 تفاوت کلیدی بین دیابت نوع ۱ و نوع ۲:
| ویژگی‌ها | دیابت نوع ۱ | دیابت نوع ۲ |
|---|---|---|
| شروع بیماری | معمولاً کودکی یا نوجوانی | معمولاً بزرگسالی |
| تولید انسولین | بسیار کم یا صفر | معمولاً وجود دارد اما ناکارآمد |
| علت اصلی | خودایمنی | مقاومت به انسولین یا سبک زندگی |
| درمان | تزریق انسولین دائمی | رژیم، دارو و گاهی انسولین |
🔬 جزئیات روش درمان دیابت نوع ۱ : بازبرنامه‌ریزی سلول‌های چربی
✅ گام ۱: استخراج سلول‌های چربی از بدن بیمار
پزشکان ابتدا سلول‌های چربی را از بدن زن ۲۵ ساله مبتلا به دیابت استخراج کردند.
✅ گام ۲: تبدیل سلول‌های چربی به سلول‌های بنیادی القایی (iPSC)
با استفاده از فناوری پیشرفته ژنتیکی، این سلول‌ها به سلول‌های بنیادی القاشده تبدیل شدند؛ سلول‌هایی که قابلیت تبدیل به هر نوع سلولی را دارند.
✅ گام ۳: تولید سلول‌های انسولین‌ساز
سلول‌های بنیادی در شرایط آزمایشگاهی به سلول‌های بتای پانکراس تبدیل شدند؛ سلول‌هایی که قادر به تولید انسولین هستند.
✅ گام ۴: پیوند سلول‌ها به ناحیه شکم بیمار
سلول‌های جدید به‌صورت کپسوله‌شده و با فناوری محافظتی خاص به شکم بیمار تزریق شدند. این فرآیند از حمله سیستم ایمنی بدن جلوگیری می‌کند.
⏳ نتیجه درمان دیابت نوع ۱ : قطع انسولین پس از ۷۵ روز
- تنها ۷۵ روز پس از پیوند، بیمار توانست به‌طور طبیعی انسولین تولید کند.
- سطح قند خون او بدون نیاز به تزریق انسولین، در محدوده طبیعی باقی ماند.
- بیش از یک سال پس از درمان، هیچ بازگشتی از بیماری گزارش نشده است.
- هیچ‌گونه واکنش ایمنی یا رد پیوند مشاهده نشده است.
🌍 این دستاورد چه معنایی برای آینده دارد؟
اگر نتایج این درمان در مطالعات گسترده‌تر و بلندمدت تأیید شود، می‌توان انتظار داشت:
- پایان وابستگی روزانه بیماران به انسولین
- کاهش عوارض درازمدت دیابت (کلیوی، چشمی و عصبی)
- بهبود کیفیت زندگی میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان
این تحقیق می‌تواند نخستین گام در جهت درمان قطعی دیابت نوع ۱ باشد.
📌 آیا این درمان عمومی خواهد شد؟
در حال حاضر، این درمان در فاز اول آزمایش‌های انسانی قرار دارد و بر روی تعداد محدودی از داوطلبان انجام شده است.
اما با موفقیت نتایج، مراحل بعدی با تعداد افراد بیشتر آغاز خواهد شد و در صورت تأیید نهایی، می‌تواند به یکی از روش‌های درمانی رایج در آینده نزدیک تبدیل شود.
پیشرفت‌های علم پزشکی و هوش مصنوعی، روز‌به‌روز امید بیشتری برای درمان بیماری‌های مزمن ایجاد می‌کنند.
ابرچسب ها : درمان دیابت نوع ۱ با سلول بنیادی سلول‌های بنیادی و دیابت روش‌های جدید درمان دیابت پیوند سلول انسولین‌ساز درمان دیابت نوع ۱ درمان قطعی دیابت اخبار علمی پزشکی ۲۰۲۵
